اولین رنگزاهای حیوانی
در این مقاله ابتدا طبقه بندی رنگزا های طبیعی بر مبنای روش کاربرد شان بیان گردیده است . سپس اولین رنگزا های طبیعی مورد استفاده با منشاء حیوانی بررسی گردیده اند دو رنگزای حیوانی که دارای اهمیت تاریخی می باشند ، صدف ارغوانی و رنگزای کرمس هستند. در این مقاله ، دو رنگزای فوق معرفی و بررسی گردیده اند.
کلمات کلیدی :
رنگزا ، صدف ارغوانی ، کرمس
مقدمه :
رنگرزی با مواد طبیعی هنری است که از قرون و اعصار گذشته به یاد گار مانده است حتی می توان گفت که هنری از دوران ماقبل تاریخ است. بخش بزرگی از اطلاعات مربوط به رنگزاهای طبیعی مورد استفاده در دوران باستان از آثار دو نفر که در قرن اول میلادی زندگی می کردند، بدست آمده است. یکی از این افراد، دیوس کوریدس، فیزیکدان یونانی و دیگری پلینی، طبیعی دان رومی است. رنگزاهای طبیعی مورد استفاده در دوران باستان را می توان بر مبنای منشاء به دو دسته
رنگزاهای حیوانی و رنگزاهای گیاهی تقسیم بندی نمود.
دیوس کوریدس رنگزاهای گیاهی، دوران باستان را
بدین ترتیب شرح می دهد. روناس برای فام قرمز، زعفران و اسپرک برای فام زرد و سرانجام وسمه برای فام آبی مورد استفاده قرار می گرفت. رنگزاهای حیوانی مورد استفاده در عهد باستان صدف ارغوانی و رنگزای کرمس می باشند. در این مقاله به بررسی رنگزاها ی حیوانی مورد استفاده در دوران باستان پرداخته می شود.
طبقه بندی رنگزاهای طبیعی بر مبنای روش کاربرد:
۱- رنگزاهای سابستنتیو (تانن دار)
این رنگزاها ساده ترین نوع رنگزاها از لحاظ کاربرد هستند ، زیرا این رنگزاها بدون استفاده از مواد کمکی جذب الیاف شده و بر روی الیاف تثبیت می شوند. رنگزاهای فوق اغلب دارای مقدار زیادی تانن می باشند مانند: پوست گردو، پوست انار، سماق و غیره. این رنگزاها شاید اولین نوع از رنگزاهای طبیعی بودند که مورد استفاده قرار گرفتند، زیرا این مواد در تهیه چرم از پوست خام و گندزدایی پوست خام بکار می رفتند، و از طرفی گیاهان رنگزاهای فوق در دسترس انسان قرار داشتند.
2- رنگزاهای دندانه ای:
رنگزاهای این گروه را adjective یا fugitive می نامند. که به دلیل عدم تمایل یا تمایل کم این رنگزاها به الیاف می باشند. لذا جهت جذب وتثبیت روی الیاف نیاز به دندانه دارند. اکثر رنگزاهای طبیعی در این گروه جای دارند. رنگزای حیوانی کرمس نیز در این گروه جای دارد.
3- رنگزای خمی:
این رنگزاها جهت جذب به الیاف به استفاده از دندانه نیاز ندارند اما روش کاربرد این رنگزاها با سایر رنگزاهای طبیعی کاملاً متفاوت است، ماده رنگزا در این رنگزاهای طبیعی بطور مستقیم درآب محلول نمی باشد .
لذا فقط با جوشاندن در آب، نمی توان رنگزای آن را استخراج نمود. رنگزاهای خمی با استفاده از موادی نظیر سود و هیدرو سولفیت سدیم، در آب محلول می شوند. هنگامی که الیاف از داخل حمام احیاء شده خارج می شوند، بی رنگ هستند اما هنگامی که در معرض هوا قرار می گیرند، رنگ موجود روی آنها ظاهر می شود مانند نیل یا وسمه. رنگزای صدف ارغوانی نیز جزو این گروه از رنگزاها است و در معرض نور، رنگ ارغوانی روی الیاف ظاهر می شود.
نوشته شده توسط
مهندس علی اکبر رحمانیبزرگترین موزه فرش کشور
بزرگترین موزه فرش کشور در تبریز به بهره برداری می رسد.رئیس اداره میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی با اعلام این خبر گفت: این موزه با زیربنای ده هزار مترمربع در جنب مسجد کبود و مجتمع تجاری ابریشم تبریز ایجاد خواهد شد.
رضا عبادی ، اعتبار پیش بینی شده برای تکمیل و بهره برداری از آن را که از محل اعتبارات ملی تامین خواهد شد، 80 میلیارد ریال اعلام کرد و افزود: این طرح مستقیما از سوی میراث فرهنگی کشور نظارت شده و مراحل تکمیلی خود را طی خواهد کرد.
به گفته وی ، همچنین نصب پلانتاریوم در محوطه موزه نجوم شهرستان مراغه در این استان نیز در نیمه اول امسال به ارزش 12 میلیارد ریال به پیمانکار واگذار خواهد شد. به گزارش ایرنا، علاوه براین عملیات اجرایی 16 محوطه سیاحتی و گردشگری با همکاری بخش خصوصی اردیبهشت امسال آغاز شده است و انتظارمی رود همه آنها تا پایان سال جاری به بهره برداری برسند.
اعتقاد بربرها درمورد نقوش
قبایل شمال آفریقا (بربر ها) اعتقاد دارند که
این نقش و نگارهها دارای سه نوع کارآییاند :
- باورهای خانوادگی و قبیلهای.
- طلسمهایی برای دفع چشم زخم و بختگشایی .
- آگاهیهای زیبا شناختی بافنده .
یکی از رایجترین نقشها برای دفع چشم زخم ترنج قرمز رنگ مرکز دست باف است که معمولاً بر خرقه و یا عبا نیز بافته میشود ، با خطوطی به رنگ سرمهای ، که تمرکز نیرو را در طلسم نشان میدهد . در تمام مراحل بافندگی ، از ریسندگی تا پرداختهای نهایی، آگاهی نسبت به دنیای ارواح حکم فر ماست و نقشهایی برای دفع شیاطین بر ابزار آلاتی چون شانهها و دوکهای نخ ریسی حکاکی میشود . بربر ها معتقدند دست بافتی که صحیح بافته شود میتواند بافنده ، خانوادهاش و حتی خود دست بافت را در مقابل عوامل گوناگون مصون دارد .