مقدمه ای بر نقوش فرش ایران و نگاره‌های تزیینی آن
نقوش فرش ایران و نگاره‌های تزیینی آن و از همه مهمتر مفاهیم بنیادی و شاید هم راز آمیز آنها ، از جمله مباحث تخصصی فرش ایران می‌باشد که در طی چند دهه‌ی اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است .
در خصوص طبقه بندی صحیح و اصولی فرش ایران و همچنین مبانی بنیادی آن تا چند سال اخیر کار چندانی صورت نگرفته بود ، اما بتدریج مطالعات انجام شده به ویژه توسط کارشناسان و محققین ایرانی که متأسفانه هنوز از طرفداران زیادی برخوردار نیست ، می‌رود تا دنیای جدیدی را از طبقه بندی علمی-هنری طرحهای فرش ایران را ارایه دهد . از برکت بسیاری از این مطالعات در برخی موارد رموز پردازی و نمادگرایی نقوش فرش ایران نیز آشکار گشته و نتایج حاصله افزون بر سایر دلایل ، برارزشهای هنری فرش ایرانی افزوده است . قبل از پرداختن به مباحث جدیدی که در طی سالهای اخیر برای طبقه‌بندی فرشهای ایران مورد توجه قرار گرفته و همچنین مروری بر نظریات کارشناسان غربی در مورد نقشه‌‌های فرش ایران ، به معرفی یک طبقه‌بندی قدیمی از طرحهای فرش ایران می‌پردازیم که بیش از دو دهه از عمر آن می‌گذرد و می‌توان گفت امروزه مورد توجه و استفاده اغلب طراحان و تولیدکنندگان فرش قرار گرفته و در مدارس و دانشگاهها نیز بعنوان طبقه‌بندی اصلی طرحهای فرش ایران معرفی می‌گردد . در این طبقه‌بندی بدون توجه به دلایل شکل‌گیری و پیدایش طرحها و نقش‌ها و حتی ریز نقش‌های مورد استفاده در فرش ، فقط با توجه به نوع آرایه‌ها و تزیینات طرح و همچنین اشکال تقلیدی به کار رفته و حتی با توجه به نوع تقسیم‌بندی متن فرش و جای گیری اشکال و تصاویر در آنها به دسته‌بندی طرحهای فرش ایران پرداخته‌اند و سپس با قیاس کلیه‌ی طرحهای سایر فرشها و توجه به وجوه مشترک طرح در هر فرش با طبقه‌بندی مذکور ، به اصطلاح تمامی طرحهای فرش ایران را در این فهرست گنجانیده‌اند . در این جا با این طبقه‌بندی آشنا می‌شویم . براساس این طبقه‌بندی کلیه طرحهای فرش ایران به 19 گروه اصلی طبقه‌بندی و هریک نیز به چند شاخه‌ی کوچکتر تقسیم می‌گردند .
نوشته شده توسط
اسماعیل احتمالی